همچنین با عنوان از دست دادن شنوایی یکطرفه شناخته میشود؛ این وضعیت چالشهای شنیداری منحصر به فردی ایجاد میکند.
بیشتر افرادی که دچار از دست دادن شنوایی هستند، به نوعی از این وضعیت که “شنوایی دوطرفه” نامیده میشود، مبتلا هستند، یعنی هر دو گوش تحت تأثیر قرار میگیرند. اما برخی افراد ممکن است شنوایی خود را تنها در یک گوش از دست بدهند، که این اتفاق میتواند در زمان تولد یا در طول زندگی ایجاد شود.
این وضعیت به عنوان “از دست دادن شنوایی یکطرفه” یا “ناشنوایی یکطرفه” شناخته میشود، بسته به شدت کاهش شنوایی. زمانی که شدت از دست دادن شنوایی عمیق یا نزدیک به عمیق باشد، عموماً “ناشنوایی یکطرفه” Single-Sided Deafness یا SSD نامیده میشود.
این از دست دادن شنوایی میتواند به تدریج یا به طور ناگهانی رخ دهد. اگر به صورت ناگهانی اتفاق بیفتد، نیازمند درمان فوری است و باید به عنوان یک اورژانس پزشکی در نظر گرفته شود. این وضعیت با عنوان از دست دادن شنوایی حسی-عصبی ناگهانی شناخته میشود
چگونه کمشنوایی در یک گوش بر شنوایی تأثیر میگذارد
ما به دلیلی با دو گوش طراحی شدهایم—مغز از هر دو گوش برای شناسایی محل صدا و بهبود کیفیت و دامنه شنوایی استفاده میکند.
از دست دادن شنوایی در یک گوش چالشهای منحصربهفردی را ایجاد میکند. بسته به شدت کمشنوایی:
- نمیتوانید همیشه محل صدا را شناسایی کنید:
مغز محل صدا را با توجه به اینکه صدا ابتدا به کدام گوش میرسد، تشخیص میدهد. این فرآیند به نام جهتیابی صوتی شناخته میشود. وقتی فرد تنها از یک گوش صدای واضحی میشنود، ممکن است در تشخیص منبع صدا دچار مشکل شود. - ممکن است در محیطهای پر سر و صدا به مشکل برخورد کنید:
مغز وظیفه فیلتر کردن صداهای غیرضروری را دارد، که این قابلیت شنیدن انتخابی نامیده میشود. بدون کمک گوش دوم، این کار دشوارتر میشود. در محیطهای شلوغ، فردی که کمشنوایی یکطرفه دارد ممکن است نتواند روی صدای یک نفر تمرکز کند. - تشخیص شدت صداها برایتان دشوارتر است:
مغز وقتی صدا را از هر دو گوش دریافت میکند، آن را بلندتر “میشنود” در مقایسه با زمانی که همان صدا تنها از یک گوش دریافت شود. این به دلیل سیگنالهایی است که اعصاب هر دو گوش به مغز ارسال میکنند و مغز با استفاده از آنها صداها را پردازش میکند. - ممکن است در انجام چند کار همزمان مشکل داشته باشید:
به دلیل تمام موارد بالا، ناشنوایی یکطرفه باعث افزایش بار شناختی مغز میشود و این امر میتواند منجر به خستگی شنیداری شود. هر چه محیط شلوغتر باشد، مغز برای تمرکز روی وظایف زمان بیشتری نیاز دارد. اگر در حال گوش دادن به صحبت کسی باشید، ممکن است مقدار قابل توجهی از گفتههای او را از دست بدهید.
اثر “سایه سر” در ناشنوایی یکطرفه
اگر دچار ناشنوایی یکطرفه هستید، احتمالاً تجربهای به نام “اثر سایه سر” خواهید داشت. به دلیل نحوه حرکت امواج صوتی، صداهای با فرکانس بالا نمیتوانند به سمت گوش سالم منتقل شوند، به این معنی که فرد قادر به شنیدن آنها نخواهد بود.
“سر در حقیقت مانند یک سپر عمل میکند، صداهایی که از گوش ضعیفتر به گوش سالمتر نمیرسند، مسدود میشوند” — این توضیح را سارا سیدلوفسکی، شنواییشناس از کلینیک کلیولند، ارائه داده است.
نتیجه نهایی این است که صحبتها میتوانند گرفته به نظر برسند، زیرا فرد قادر به شنیدن صداهای با فرکانس بالا مانند “s” یا “f” نیست.
علل از دست دادن شنوایی در یک گوش
دلایل مختلفی برای از دست دادن شنوایی در یک گوش وجود دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد، البته این لیست کامل نیست:
- بیماری منییر
- تومور صوتی (آکوستیک نوروما)
- عفونتهای ویروسی یا باکتریایی
- آسیب جسمی به گوش و ضربه به سر
- اختلالات سیستم گردش خون
- اختلالات ژنتیکی یا ارثی
- گاهی اوقات علت مشخص نمیشود یا به دلیل ترکیب چندین عامل است.
ناشنوایی ناگهانی در یک گوش
ناشنوایی در یک گوش ممکن است بهطور ناگهانی بروز کند—اگر شما یا کسی که به آن نزدیک هستید، از دست دادن شنوایی ناگهانی با هر شدت دارید، باید سریعاً اقدام کنید. با پیشرفت این وضعیت، ممکن است متوجه شوید که “شنیدن دوبل” تجربه میکنید، که به آن دیپلاکوئیس یا “دوبل شدن صدا” گفته میشود.
اگر ناشنوایی ناگهانی را تجربه کردید، باید بلافاصله به مراقبتهای پزشکی مراجعه کنید.
هرچه سریعتر به درمان دست یابید، احتمال بهبودی کامل بیشتر خواهد بود. زمانی که شنوایی با درمان پزشکی بهبود نیابد، غالباً نتیجه ناشنوایی یکطرفه است که در حدود 15% از موارد رخ میدهد.
گزینههای درمانی برای ناشنوایی یکطرفه
برای افرادی که کمشنوایی خفیف تا متوسط دارند، ممکن است یک سمعک کافی باشد تا صداهایی که نمیشنوند، تقویت شود.
ناشنوایی یکطرفه شدید تا عمیق اغلب دائمی است، اما گاهی اوقات با استفاده از دستگاههایی که در گوش سالم استفاده میشوند، درمان میشود. شنواییشناس شما تست شنوایی انجام میدهد و سؤالاتی برای شناسایی علت از دست دادن شنوایی شما خواهد پرسید. پس از آن، ممکن است توصیه کند که از سیستمهای CROS، BiCROS یا سیستمهای شنوایی مستقر در استخوان استفاده کنید:
- سیستم مسیریابی متقابل صدا (CROS)
سیستم سمعک CROS برای افرادی طراحی شده است که در یک گوش خود تقریبا هیچ شنوایی ندارند و در گوش دیگر شنوایی طبیعی دارند. این سیستم صدای رخ داده در گوش بیشنوا را تشخیص داده و آن را به گوش سالم منتقل میکند. برای استفاده از این سیستم، فرد باید یک دستگاه بر روی هر گوش خود داشته باشد: بر روی گوش غیرعملکردی دستگاه فرستنده و بر روی گوش سالم دستگاه دریافتکننده که صدا را پردازش کرده و از طریق میکروفن به گوش سالم منتقل میکند. این صدا بیشتر از حد معمول تقویت نمیشود چرا که فرد شنوایی تقریبا طبیعی در گوش سالم خود دارد.
سمعکهای BiCROS به همان شیوه کار میکنند، با این تفاوت که برای افرادی طراحی شدهاند که گوش سالم آنها کمشنوایی متوسط یا شدید دارند. به این معنی که گوش سالم علاوه بر دریافت صدای منتقلشده از دستگاه فرستنده در گوش دیگر، صدا را از طریق یک سمعک معمولی تقویتشده نیز دریافت میکند. چندین تولیدکننده مختلف سمعکهای CROS و BiCROS را میسازند.
مهم است که بیماران بدانند که این دستگاهها صدا را هدایت میکنند، اما شنوایی را به گوش بیشنوا بازنمیگردانند. به گفته دکتر اریکا وودسون، مدیر پزشکی برنامه ایمپلنتهای شنوایی کلینیک کلیولند، در بحث آنلاین خود با بیماران در مورد این دستگاهها، “شما نمیتوانید صداها را به صورت استریو بشنوید. مزایای این استراتژیهای شنوایی افزایش آگاهی از صدا از تمام جهات 360 درجه است، اما شما قادر به تعیین مکان دقیق صدا نخواهید بود.”
سیستمهای شنوایی پیوندی استخوانی، که نیاز به کاشت جراحی دارند، یک گزینه جایگزین برای افرادی هستند که سمعکهای CROS برای آنها مفید نبوده است. این دستگاهها که به نام ایمپلنتهای شنوایی پیوندی استخوانی نیز شناخته میشوند، ارتعاشات صدا را از طریق استخوان جمجمه به گوش داخلی منتقل میکنند که به این فرآیند هدایت استخوانی گفته میشود. این امر مفید است چون مشکلات گوش میانه و کانال گوش میتواند از رسیدن امواج صوتی و سیگنالها به گوش داخلی جلوگیری کند. در این موارد، سمعکهای استاندارد غیرموثر هستند.
ایمپلنتهای کاشکیری به طور مستقیم به عصب شنوایی تحریک میکنند. این ایمپلنتها بهطور معمول برای کمشنوایی یکطرفه استفاده نمیشوند، اگرچه در جولای 2019 FDA یک ایمپلنت کاشکیری از Med-El را که به طور خاص برای کمشنوایی یکطرفه طراحی شده تأیید کرد.