اهمیت و چگونگی ارزیابی شنوایی نوزادان
شنوایی یکی از مهمترین حواس برای رشد و تکامل کودک است. توانایی شنیدن نهتنها برای یادگیری زبان و برقراری ارتباط ضروری است، بلکه در رشد اجتماعی، عاطفی و شناختی نوزاد نیز نقش کلیدی دارد. در این مقاله، به اهمیت ارزیابی شنوایی نوزادان، روشهای غربالگری و نکات مهم برای والدین میپردازیم.
Table of Contents
Toggleچرا ارزیابی شنوایی نوزادان مهم است؟
حدود 1 تا 3 نوزاد از هر 1000 تولد با کمشنوایی متولد میشوند. شناسایی زودهنگام مشکلات شنوایی میتواند تأثیرات منفی بر رشد کودک را به حداقل برساند. نوزادانی که کمشنوایی آنها در ماههای اولیه زندگی تشخیص داده میشود و تحت درمان یا مداخله قرار میگیرند، شانس بیشتری برای کسب مهارتهای زبانی و اجتماعی مشابه همسالان خود دارند.
تشخیص دیرهنگام کمشنوایی ممکن است منجر به تأخیر در گفتار، مشکلات یادگیری و حتی انزوای اجتماعی شود. به همین دلیل، بسیاری از کشورها برنامههای غربالگری شنوایی نوزادان را بهصورت استاندارد در بیمارستانها اجرا میکنند.
روشهای غربالگری شنوایی نوزادان
غربالگری شنوایی معمولاً در چند روز اول پس از تولد و اغلب پیش از ترخیص از بیمارستان انجام میشود. دو روش اصلی برای این غربالگری وجود دارد:
تست OAE (Otoacoustic Emissions):
این تست پاسخهای صوتی تولیدشده توسط گوش داخلی (حلزون گوش) را در واکنش به صداها اندازهگیری میکند. یک دستگاه کوچک در گوش نوزاد قرار میگیرد و صداهای ملایمی پخش میشود. این روش سریع، بدون درد و غیرتهاجمی است.تست ABR (Auditory Brainstem Response):
این روش فعالیت امواج مغزی در پاسخ به صداها را بررسی میکند. الکترودهای کوچکی روی سر نوزاد قرار میگیرند و صداهای خاصی پخش میشود. این تست معمولاً برای نوزادانی که در تست OAE نتیجه مطلوبی نداشتهاند یا در معرض خطر کمشنوایی هستند، انجام میشود.
هر دو تست در حالی که نوزاد خواب است یا در حالت آرام قرار دارد، انجام میشوند و معمولاً چند دقیقه طول میکشند.
عوامل خطر کمشنوایی در نوزادان
برخی از نوزادان به دلیل شرایط خاص در معرض خطر بیشتری برای کمشنوایی هستند. این عوامل شامل موارد زیر میشوند:
سابقه خانوادگی کمشنوایی
تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد
عفونتهای دوران بارداری (مانند سرخچه یا سیتومگالوویروس)
بستری طولانیمدت در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (NICU)
استفاده از داروهای خاص که ممکن است به شنوایی آسیب برسانند
اگر نوزاد شما یکی از این عوامل را دارد، پزشک ممکن است ارزیابیهای بیشتری را توصیه کند.
نقش والدین در مراقبت از شنوایی نوزاد
والدین نقش مهمی در شناسایی زودهنگام مشکلات شنوایی دارند. پس از غربالگری اولیه، توجه به نشانههای زیر میتواند مفید باشد:
عدم واکنش به صداهای بلند در 3 تا 6 ماهگی
عدم تولید صداهای اولیه (مانند “آگو” یا “با”) تا 6 ماهگی
عدم چرخاندن سر به سمت منبع صدا تا 9 ماهگی
اگر نگران شنوایی فرزندتان هستید، حتماً با پزشک یا متخصص شنواییشناسی مشورت کنید. مداخلات زودهنگام، مانند استفاده از سمعک، کاشت حلزون یا گفتاردرمانی، میتوانند تأثیرات شگفتانگیزی داشته باشند.
نکات پیشگیری از آسیب به شنوایی
محافظت از گوشها: نوزادان را از قرار گرفتن در معرض صداهای بسیار بلند (مانند موسیقی با صدای بلند یا محیطهای پر سر و صدا) دور نگه دارید.
واکسیناسیون بهموقع: برخی بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن، مانند سرخچه، میتوانند به شنوایی آسیب برسانند.
مراقبتهای دوران بارداری: معاینات منظم و پیشگیری از عفونتها در دوران بارداری به سلامت شنوایی نوزاد کمک میکند.
نتیجهگیری
ارزیابی شنوایی نوزادان گامی حیاتی در تضمین آیندهای سالم برای کودک است. با غربالگری زودهنگام و توجه به نشانههای احتمالی کمشنوایی، والدین و پزشکان میتوانند بهموقع مداخله کنند و فرصتهای رشد و یادگیری را برای کودک فراهم آورند. اگر هنوز غربالگری شنوایی برای نوزادتان انجام نشده است، با پزشک خود مشورت کنید تا این فرآیند ساده اما حیاتی انجام شود.