احتمال زیادی وجود دارد که شما یا یکی از اطرافیانتان در برههای از زمان زنگ زدن گوش را تجربه کرده باشید. این یک تجربه رایج است که معمولاً به مراقبت فوری نیاز ندارد. بیش از ۵۰ میلیون آمریکایی نوعی از زنگ یا وزوز گوش را تجربه میکنند، که پزشکان به آن وزوز گوش میگویند، و حدود ۲۰ میلیون نفر مبتلا به وزوز گوش مزمن هستند.
برای اکثر افراد، وزوز گوش موقتی است و بهسرعت از بین میرود. اما برخی از انواع وزوز گوش طولانیمدت هستند و ممکن است به مشکلات زمینهای مرتبط باشند که نیاز به درمان پزشکی دارند. درک علل شایع وزوز گوش و علائم مرتبط با آن میتواند به شما کمک کند تا این عارضه را بهطور مؤثری درمان و مدیریت کنید. در ادامه، پنج حقیقت درباره وزوز گوش آمده که باید پیش از مراجعه به پزشک بدانید.
۱. دو نوع اصلی وزوز گوش وجود دارد
وزوز گوش صدایی است که در سر تولید میشود نه در محیط. این صدا میتواند از بخشهای مختلف بدن از جمله گوش، مغز یا مسیر بین گوش و مغز ناشی شود. صدای وزوز باید همیشه زنگ یا وزوز نباشد؛ بلکه ممکن است صدای غرش، سوت یا وزوز هم باشد. تعیین نوع وزوز گوش اولین گام برای شناسایی علت و درمان موثر آن است.
دو نوع اصلی وزوز گوش وجود دارد:
- وزوز گوش غیر ضرباندار (سوبژکتیو): این نوع وزوز به دلیل فعالیت غیرعادی در قشر شنوایی مغز ایجاد میشود که مسئول پردازش صدا است. افراد مبتلا به این نوع وزوز صداهایی مانند صوتها، فرکانسها یا نویزهای ثابت میشنوند که ممکن است در پچ یا کیفیت تغییر کنند. معمولاً این نتیجه تلاش مغز برای پر کردن اطلاعات حسی مفقود شده است – مشابه این است که فردی که پایش را از دست داده باشد همچنان احساس کند که آن را حس میکند، چون مغز این حس را تولید میکند.
- وزوز گوش ضرباندار (آبجکتیو): این نوع وزوز به دلیل مشکلات عروقی است و معمولاً با صدای رگهای خونی نزدیک به گوش همراه است. افراد مبتلا به این نوع وزوز صدای ضربان قلب خود را در گوش میشنوند. وزوز گوش ضرباندار اغلب به دلیل مشکلات رگهای خونی غیرطبیعی یا مشکلات عروقی مانند تومورها ایجاد میشود و نادرتر از وزوز گوش غیر ضرباندار است.
۲. کمشنوایی و پیری از علل رایج وزوز گوش هستند
رایجترین علت وزوز گوش غیر ضرباندار کمشنوایی است، اما همچنین میتواند به علت مشکلات مربوط به گوش یا در نتیجه قرار گرفتن در معرض صداهای بلند ایجاد شود. افراد مبتلا به کمشنوایی حسی عصبی (آسیب غیرقابل بازگشت به سلولهای گوش داخلی) معمولاً وزوز گوش را تجربه میکنند. عصب شنوایی فقط اطلاعات صوتی را به مغز منتقل میکند، بنابراین زمانی که مشکلی در این سیستم وجود دارد، مغز آن را به عنوان صدا درک میکند نه درد. در دیگر انواع کمشنوایی که شدت کمتری دارند، ممکن است تشخیص منبع صدا دشوار باشد.
وزوز گوش ضرباندار معمولاً به تغییرات رگهای خونی مربوط است. وقتی رگهای خونی انعطافپذیری کمتری پیدا میکنند، کانال باریکتر باعث ایجاد اختلال در عبور خون و ایجاد صدای خاصی میشود. تصور کنید که نازل شلنگ آب را با انگشت خود مسدود کردهاید. همان میزان آب از شلنگ عبور میکند، اما قطر عبور آب باریکتر است، که باعث میشود آب سریعتر حرکت کند و صدای وزوز ایجاد شود. در رگهای خونی، این همچنین میتواند به دلیل تومورهای عروقی یا اتصال غیرعادی بین شریانها و رگها باشد که به آن فיסטول شریانی-وریدی گفته میشود.
۳. برخی انواع وزوز گوش نیاز به مراقبت پزشکی دارند
اکثر افراد در برخی از مراحل زندگی وزوز گوش را تجربه خواهند کرد. وزوز گوش موقتی که در هر دو گوش یکسان است و پس از چند ثانیه از بین میرود، نیازی به نگرانی ندارد. اما اگر وزوز ادامه پیدا کرد یا علائم اضافی مانند کمشنوایی، درد گوش، سرگیجه یا سردرد وجود داشت، انجام آزمایش شنوایی (آدیوگرام) توصیه میشود تا تعیین شود آیا کمشنوایی یا مشکلات دیگری وجود دارد که نیاز به درمان دارند. وزوز گوش ضرباندار باید توسط پزشک ENT (گوش، حلق و بینی) ارزیابی شود تا مشخص شود آیا نیاز به تصویربرداری است یا خیر.
یکی دیگر از نشانههای هشدار این است که اگر وزوز گوش یا کمشنوایی تنها در یک گوش باشد. پزشک باید علاوه بر انجام معاینه فیزیکی، ارزیابی شنوایی انجام دهد تا علت کمشنوایی به دقت مشخص شود. در مواردی که سرگیجه یا گردش احساس نیز وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به ارزیابی بیشتر با تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای شناسایی علت باشد. آغاز ناگهانی وزوز گوش در یک گوش میتواند به کمشنوایی حسی عصبی ناگهانی اشاره داشته باشد – کمشنوایی از حد متوسط تا شدید که به سرعت پیش میآید و نیاز به توجه فوری دارد.
۴. وزوز گوش قابل درمان یا کاهش است
وزوز گوش میتواند بهتر شود یا از بین برود، اما پیشبینی اینکه آیا یا کی این اتفاق میافتد تقریباً غیرممکن است. وقتی وزوز با کمشنوایی همراه باشد، سمعکها میتوانند آن را با تقویت صدا در گوش، پوشش دهند و حتی آن را کاهش دهند. برای وزوز گوش مداوم بدون کمشنوایی، دستگاههای ماسککننده که صدای پسزمینه ایجاد میکنند، رویکرد معمول اول درمان هستند. دستگاههای تولید صدا و ماشینهای نویز یا حتی استفاده از فن یا رادیو میتواند کمک کند تا مغز را حواسپرت کرده و ورودی صوتی بیشتری را برای پوشاندن وزوز گوش فراهم کند. همچنین، اگر تمامی ارزیابیهای پزشکی مناسب انجام شده باشد، سمعکها میتوانند برای افرادی که وزوز گوش مزاحم دارند مفید باشند.
یک رویکرد دیگر برای درمان وزوز گوش، حذف پاسخ احساسی فرد به صدا از طریق درمانهای مختلف است. صدا و شنوایی به طور مستقیم به بخشی از مغز که زمینه احساسی اطلاعات حسی را تعیین میکند، متصل است. سیستم لیمبیک احساسات را با خاطرات و پاسخهای احساسی پیوند میدهد که میتواند مثبت یا منفی باشد، مانند بوی شیرینی تازه که شما را به یاد مادربزرگتان میاندازد یا یک آهنگ که شما را به زمانی در گذشته میبرد. در وزوز گوش، ممکن است فرد صدای نسبتاً ضعیفی را تجربه کند اما پاسخ احساسی شدیدی داشته باشد که آن را غیرقابل تحمل میکند. حذف پاسخ احساسی میتواند کمک کند تا وزوز گوش به عنوان یک صدای پسزمینه درآید و آن را نادیده گرفت.
۵. راههایی برای کاهش خطر وزوز گوش وجود دارد
دنیای اطراف پر از صدا است و صرفاً زندگی در مکانهای پرسر و صدا مانند شهرها، یک عامل خطر برای وزوز گوش است. اما اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای حفاظت از شنوایی خود انجام دهید و خطر وزوز گوش را کاهش دهید. همیشه در محیطهای پر سروصدا یا هنگام استفاده از دستگاههای پرصدا مانند ابزارهای قدرتی یا اسلحه از محافظ شنوایی استفاده کنید و زمان قرار گرفتن در معرض صداهای بلند را محدود کنید. یک روش ساده دیگر تنظیم صدای هدفونها به سطح پایینتر هنگام گوش دادن به صداها است.
اغلب، وزوز گوش در هر دو گوش خطرناک نیست و میتوان آن را مدیریت کرد. افراد مبتلا به وزوز گوش معمولاً به تدریج متوجه نمیشوند که صدای وزوز هنوز وجود دارد. آگاهی از علل مختلف و علائم هشداردهنده وزوز گوش میتواند به شما کمک کند تا تعیین کنید کی به پزشک مراجعه کنید.