علل شایع کم شنوایی

علل شایع کم شنوایی: عوامل، انواع و پیشرفت‌های اخیر

کم شنوایی یکی از مشکلات شایع بهداشتی است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. به گفته متخصصان، عوامل متعددی از جمله پیری، قرار گرفتن در معرض صدای بلند، ژنتیک، بیماری‌ها و داروها می‌توانند به بروز یا تشدید کم شنوایی منجر شوند. این مقاله به بررسی علل شایع کم شنوایی، انواع آن، کم شنوایی ناگهانی، کم شنوایی ناشی از سر و صدا و پیشرفت‌های اخیر در این حوزه می‌پردازد.

1. علل شایع کم شنوایی

1.1. پیری
تغییرات طبیعی در روند پیری یکی از علل اصلی کم شنوایی است. با افزایش سن، سلول‌های مویی در گوش داخلی که مسئول انتقال صدا به مغز هستند، به تدریج تخریب می‌شوند. این نوع کم شنوایی، که اغلب به عنوان پرسبی‌کوزیس شناخته می‌شود، معمولاً به‌صورت تدریجی رخ می‌دهد و غیرقابل بازگشت است.

1.2. قرار گرفتن در معرض صدای بلند
قرار گرفتن طولانی‌مدت یا شدید در معرض صداهای بلند، مانند موسیقی با صدای بلند، ماشین‌آلات صنعتی یا انفجار، می‌تواند به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب برساند. این آسیب معمولاً دائمی است و به کم شنوایی حسی-عصبی منجر می‌شود. به گفته دکتر جکی کلارک، شدت و مدت زمان قرار گرفتن در معرض صدا عوامل کلیدی در میزان خطر هستند.

1.3. ژنتیک
عوامل ژنتیکی می‌توانند نقش مهمی در کم شنوایی داشته باشند. برخی افراد به دلیل جهش‌های ژنتیکی خاص، مستعد کم شنوایی مادرزادی یا پیش‌رونده هستند. سندرم‌هایی مانند سندرم آشر یا واردنبرگ می‌توانند با کم شنوایی همراه باشند.

1.4. بیماری‌ها و داروها
بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون بالا می‌توانند جریان خون به گوش داخلی را کاهش دهند و به کم شنوایی منجر شوند. همچنین، داروهایی مانند آمینوگلیکوزیدها، مقادیر بالای آسپرین و برخی درمان‌های سرطان (شیمی‌درمانی) می‌توانند به سلول‌های شنوایی آسیب برسانند.

1.5. عفونت‌ها و مشکلات ساختاری
عفونت‌های گوش، تجمع موم، اتواسکلروز (رشد غیرطبیعی استخوان در گوش)، سوراخ شدن پرده گوش، تومورها و ضربه به سر از علل شایع کم شنوایی انتقالی هستند. این مشکلات اغلب با دارو یا جراحی قابل درمان‌اند.

2. انواع کم شنوایی

2.1. کم شنوایی حسی-عصبی
این نوع کم شنوایی در نتیجه آسیب به حلزون گوش یا عصب شنوایی رخ می‌دهد. سلول‌های مویی در گوش داخلی که صدا را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند، در صورت آسیب دیدن قابل ترمیم نیستند. علل شایع آن شامل پیری، سر و صدا، داروها و ژنتیک است.

2.2. کم شنوایی انتقالی
کم شنوایی انتقالی زمانی رخ می‌دهد که انسداد یا ناهنجاری در گوش خارجی یا میانی مانع انتقال صدا به گوش داخلی شود. این نوع کم شنوایی اغلب با مداخلات پزشکی یا جراحی قابل درمان است.

2.3. کم شنوایی مختلط
در برخی موارد، افراد ممکن است همزمان دچار کم شنوایی حسی-عصبی و انتقالی شوند که به آن کم شنوایی مختلط می‌گویند. این وضعیت نیاز به ارزیابی دقیق و درمان ترکیبی دارد.

3. کم شنوایی ناگهانی
کم شنوایی ناگهانی، که معمولاً حسی-عصبی است، یک فوریت پزشکی محسوب می‌شود. این وضعیت ممکن است به‌صورت ایدیوپاتیک (بدون علت مشخص) یا به دلیل عفونت‌های ویروسی/باکتریایی رخ دهد. درمان سریع (در عرض چند ساعت تا چند روز) برای افزایش شانس بهبود ضروری است. مراجعه فوری به متخصص گوش و حلق و بینی توصیه می‌شود، زیرا درمان‌های غیرتخصصی ممکن است ناکارآمد باشند.

4. کم شنوایی ناشی از سر و صدا
شایع‌ترین علت خارجی کم شنوایی در بزرگسالان، قرار گرفتن در معرض صدای بلند است. بر اساس گزارش انجمن کم شنوایی آمریکا، 40 میلیون بزرگسال آمریکایی بین 20 تا 69 سال دچار کم شنوایی ناشی از سر و صدا هستند. شدت صدا (دسی‌بل) و مدت زمان قرار گرفتن در معرض آن عوامل تعیین‌کننده هستند. به عنوان مثال، کار در محیطی با 80 دسی‌بل برای 8 ساعت ایمن است، اما یک انفجار لحظه‌ای می‌تواند آسیب دائمی ایجاد کند.
علائم کم شنوایی ناشی از سر و صدا شامل وزوز گوش، احساس پری در گوش و کاهش موقت شنوایی است. حتی اگر علائم برطرف شوند، ممکن است آسیب دائمی باقی بماند. استفاده از محافظ‌های شنوایی و کاهش قرار گرفتن در معرض صداهای بلند می‌تواند به پیشگیری کمک کند.

5. پیشرفت‌های اخیر در درمان کم شنوایی
تحقیقات اخیر نویدبخش پیشرفت‌های چشمگیری در درمان کم شنوایی هستند. سمعک‌های مجهز به هوش مصنوعی امکان تنظیم خودکار صدا در محیط‌های مختلف را فراهم کرده‌اند و تجربه شنیداری را بهبود بخشیده‌اند. پژوهش‌های ژن‌درمانی در حال بررسی بازسازی سلول‌های مویی گوش داخلی هستند که می‌تواند درمان‌های انقلابی ارائه دهد. همچنین، فناوری‌های کاشت حلزون به سمت روش‌های کم‌تهاجمی‌تر و دقیق‌تر پیش می‌روند.

6. نتیجه‌گیری
کم شنوایی می‌تواند ناشی از پیری، سر و صدا، ژنتیک، بیماری‌ها، داروها و مشکلات ساختاری گوش باشد. انواع حسی-عصبی، انتقالی و مختلط کم شنوایی هر یک ویژگی‌ها و درمان‌های خاص خود را دارند. کم شنوایی ناگهانی نیاز به اقدام فوری دارد و کم شنوایی ناشی از سر و صدا با پیشگیری قابل اجتناب است. با پیشرفت‌های اخیر در فناوری و درمان، افراد مبتلا به کم شنوایی می‌توانند کیفیت زندگی بهتری داشته باشند. برای اطلاعات بیشتر، با یک متخصص شنوایی‌شناسی مشورت کنید.

منابع

• World Health Organization (2006). Deafness and Hearing Impairment.
• Lin, F. R., Yaffe, K., Xia, J., et al. (2013). Hearing loss and cognitive decline in older adults. JAMA Internal Medicine, 173(4), 293–299.
• Reed, N. S., Altan, A., Deal, J. A., et al. (2019). Trends in health care access and utilization among adults with hearing loss. Journal of the American Geriatrics Society, 67(2), 316–321.
• Nelson, D. I., Nelson, R. Y., Concha-Barrientos, M., & Fingerhut, M. (2005). The global burden of occupational noise-induced hearing loss. American Journal of Industrial Medicine, 48(6), 446–458.
• Goman, A. M., & Lin, F. R. (2016). Prevalence of hearing loss by severity in the United States. American Journal of Public Health, 106(10), 1820–1822.