در بلندمدت، تغییرات فیزیکی ناشی از استرس مزمن ممکن است منجر به کاهش شنوایی و مشکلات دیگر گوش داخلی شود.
آیا استرس میتواند بر شنوایی تأثیر بگذارد؟
بله. هر دو نوع استرس حاد و مزمن میتوانند بر شنوایی تأثیر بگذارند.
استرس حاد میتواند به طور موقت جریان خون به حلزون گوش را محدود کند که این امر باعث افت یا تغییر شنوایی میشود. همچنین، تنش عضلانی ناشی از استرس در اطراف گوش و فک میتواند وزوز گوش (صدای زنگ یا نویز در گوش) را تشدید کند و تغییرات موقتی در شنوایی یا ادراک صدا ایجاد نماید. در این موارد، شنوایی معمولاً با کاهش سطح استرس به حالت عادی بازمیگردد. این پدیده به عنوان وزوز سوماتیک شناخته میشود.
استرس مزمن میتواند خطر کاهش شنوایی دائمی را افزایش دهد
در حالی که استرس طولانیمدت ممکن است به صورت مستقیم باعث کاهش شنوایی نشود، تأثیرات آن بر بدن میتواند سلامت شنوایی را در معرض خطر قرار دهد.
وقتی بدن شما تحت استرس مزمن است، برخلاف استرس حاد، سیگنال واضحی برای بازگشت به حالت عادی دریافت نمیکند.
با گذشت زمان، سطح بالای استرس میتواند به مشکلات جدی سلامتی مانند بیماریهای قلبی، فشار خون بالا، دیابت و سایر بیماریهایی منجر شود که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر سلامت شنوایی اثر منفی میگذارند.
چرا این اتفاق میافتد؟
شنوایی شما میتواند تحت تأثیر قرار گیرد، زیرا بیماریهای مرتبط با استرس به رگهای خونی آسیب میزنند و جریان خون به گوش داخلی را مختل میکنند. موهای حسی کوچک در گوش داخلی که نقشی کلیدی در شنوایی دارند، برای عملکرد درست به جریان خون سالم نیاز دارند.
اگر این سلولهای حسی آسیب ببینند یا از بین بروند، قادر نخواهند بود سیگنالهای صوتی را به مغز ارسال کنند. متأسفانه، این آسیب قابل ترمیم نیست و نتیجه آن کاهش شنوایی حسیعصبی دائمی خواهد بود.
آیا استرس میتواند باعث وزوز گوش شود؟
بله، تحقیقات نشان میدهند که استرس میتواند هم وزوز گوش موجود را تشدید کند و هم در برخی موارد نقش در شروع آن داشته باشد.
وقتی دچار استرس میشوید، جریان خون کاهش مییابد و حساسیت به احساسات درونی بدن افزایش پیدا میکند، که باعث میشود صدای زنگ یا وزوز در گوش شدیدتر و نادیدهگرفتن آن دشوارتر شود. بسیاری از افراد گزارش میدهند که استرس عامل بزرگی در تشدید علائم وزوز گوش است.
متأسفانه، استرس و وزوز گوش میتوانند یکدیگر را تشدید کنند و چرخهای معیوب ایجاد کنند. وزوز گوش باعث افزایش ناامیدی، اضطراب و اختلال در خواب میشود، که این خود سطح استرس را بالا برده و احساس وزوز گوش را شدیدتر میکند.
اختلال در جریان خون ناشی از بیماریهای مرتبط با استرس همچنین میتواند به وزوز ضربانی منجر شود، نوعی وزوز که به صورت صدایی ریتمیک در گوش توصیف میشود و اغلب هماهنگ با ضربان قلب شنیده میشود. از آنجا که وزوز ضربانی ممکن است نشانه مشکلی جدیتر باشد، اگر این علائم را تجربه کردید، مراجعه به پزشک ضروری است.
مدیریت استرس میتواند از سلامت شنوایی شما محافظت کند
اگرچه همیشه نمیتوان از کاهش شنوایی پیشگیری کرد، کنترل استرس میتواند خطر مشکلات شنوایی را کاهش دهد و علائم وزوز گوش را به حداقل برساند. برای کاهش استرس، این نکات را توصیه میکنیم:
- ورزش منظم: تنها ۲۰ دقیقه فعالیت بدنی مانند پیادهروی یا دوچرخهسواری در روز میتواند برای سلامت بدن و ذهن مفید باشد.
- مدیتیشن: مدیتیشن منظم میتواند ذهن را آرام کند، عضلات را شل کرده و فشار خون را کاهش دهد. مدیتیشن همچنین تأثیر قابلتوجهی در بهبود وزوز گوش دارد.
- لبخند بزنید و بخندید: حرکت عضلات صورت به ویژه تنش را کاهش میدهد و سیگنال شادی به مغز ارسال میکند.
- حمایت اجتماعی دریافت کنید: با کسی که شرایط شما را درک میکند صحبت کنید و بازخورد مثبتی دریافت کنید.
- خواب را در اولویت قرار دهید: خواب بخش مهمی از سلامت کلی است. خواب باکیفیت میتواند به کاهش سطح استرس کمک کند. محدود کردن مصرف کافئین، اجتناب از نور مصنوعی نزدیک به زمان خواب و داشتن یک برنامه شبانه میتواند خواب شما را بهبود بخشد. اگر وزوز گوش باعث بیخوابی میشود، میتوانید از این ۱۱ نکته استفاده کنید.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): CBT با آموزش شناسایی و تغییر الگوهای فکری منفی که به اضطراب و افسردگی منجر میشوند، استرس را کاهش میدهد. این روش با ایجاد دیدگاههای متعادلتر، راهبردهای مقابله سالمتر و مدیریت بهتر استرس را ترویج میدهد.
کمک گرفتن از متخصصان شنوایی
اگر حس میکنید شنوایی شما مانند قبل نیست، با یک متخصص شنوایی مشورت کنید. اولین گام آنها بررسی تاریخچه شنوایی و پزشکی شما همراه با نگرانیهای شما است.
پس از آن، آنها یک ارزیابی غیرتهاجمی شنوایی انجام میدهند تا مشخص کنند آیا کاهش شنوایی وجود دارد یا خیر. بر اساس تاریخچه و نتایج ارزیابی، شما و متخصص شنوایی با هم یک برنامه درمانی سفارشی را متناسب با بودجه، سبک زندگی و انتظارات شنوایی شما تدوین میکنید.