فن کالا | بهترین قیمت باتری سمعک | خرید باتری سمعک با کیفیت
نویسنده: پریسا بهشتی 
مقدمه
اختلال پردازش شنوایی (Auditory Processing Disorder یا APD) که در فارسی گاهی به آن «بدشنوایی» نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن فرد در پردازش و تفسیر اطلاعات شنیداری دچار مشکل می‌شود، حتی اگر شنوایی او از نظر فیزیکی طبیعی باشد. این اختلال می‌تواند بر توانایی فرد در درک گفتار، به‌ویژه در محیط‌های شلوغ، تأثیر بگذارد و معمولاً در کودکان شایع‌تر است، اما در بزرگسالان نیز دیده می‌شود. کم‌شنوایی (Hearing Loss) نیز به کاهش توانایی شنیدن صداها به‌صورت جزئی یا کامل اشاره دارد که می‌تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. این مقاله به بررسی APD و کم‌شنوایی، علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان آن‌ها با استناد به مقالات علمی آمریکایی می‌پردازد.
اختلال پردازش شنوایی (APD) چیست؟
APD به مشکل در پردازش اطلاعات شنیداری در مغز اشاره دارد، نه نقص در خود گوش. افراد مبتلا به APD ممکن است در تمایز بین صداها، به خاطر سپردن دستورات شنیداری یا تمرکز بر گفتار در حضور نویز پس‌زمینه مشکل داشته باشند. این اختلال می‌تواند با مشکلات یادگیری، گفتار و زبان مرتبط باشد. طبق مطالعه‌ای از انجمن شنوایی‌شناسی آمریکا (American Speech-Language-Hearing Association – ASHA)، حدود ۵ تا ۷ درصد کودکان مدرسه‌رو در آمریکا ممکن است به APD مبتلا باشند.
کم‌شنوایی چیست؟
کم‌شنوایی به کاهش توانایی شنیدن صداها در یک یا هر دو گوش گفته می‌شود که می‌تواند خفیف، متوسط، شدید یا عمیق باشد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، حدود ۱۶ درصد از بزرگسالان آمریکایی دچار کم‌شنوایی هستند و این میزان در افراد بالای ۶۵ سال به ۲۵ درصد و در افراد بالای ۷۵ سال به ۵۰ درصد می‌رسد. کم‌شنوایی می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله افزایش سن، قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، عفونت‌ها، آسیب‌های گوش یا عوامل ژنتیکی ایجاد شود.
علل APD و کم‌شنوایی
علل APD می‌تواند شامل عوامل عصبی، تأخیرهای رشدی یا آسیب‌های مغزی باشد. به عنوان مثال، کودکانی که با اختلال طیف اوتیسم (ASD) تشخیص داده شده‌اند، ممکن است به دلیل حساسیت غیرعادی به محرک‌های صوتی (تندکار یا کندکار) علائم APD را نشان دهند. از سوی دیگر، کم‌شنوایی می‌تواند به دلایل متعددی رخ دهد:
پیرگوشی (Presbycusis): کاهش شنوایی مرتبط با افزایش سن که معمولاً از ۵۰ تا ۶۰ سالگی آغاز می‌شود.
نویز: قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض صداهای بلند (بالای ۸۵ دسی‌بل) می‌تواند به سلول‌های مویی گوش داخلی آسیب برساند.
عفونت‌ها و بیماری‌ها: مانند اوتیت میانی یا بیماری‌های متابولیکی مثل دیابت.
داروهای اتوتوکسیک: برخی داروهای شیمی‌درمانی یا آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به شنوایی آسیب بزنند.
علائم و تأثیرات
علائم APD شامل دشواری در درک گفتار در محیط‌های شلوغ، مشکل در دنبال کردن دستورات پیچیده و تأخیر در مهارت‌های گفتاری و زبانی است. در کودکان، این اختلال ممکن است با مشکلات یادگیری یا رفتاری اشتباه گرفته شود. کم‌شنوایی نیز می‌تواند علائمی مانند مشکل در درک مکالمات، نیاز به افزایش صدای تلویزیون یا احساس وزوز گوش (Tinnitus) داشته باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که کم‌شنوایی درمان‌نشده می‌تواند خطر زوال شناختی، افسردگی و انزوای اجتماعی را افزایش دهد. مطالعه‌ای از دانشگاه سائوپائولو نشان داد که کم‌شنوایی در میانسالی می‌تواند سرعت زوال شناختی را تسریع کند.
تشخیص
تشخیص APD نیازمند ارزیابی‌های تخصصی توسط شنوایی‌شناسان است، زیرا آزمایش‌های استاندارد شنوایی‌سنجی نمی‌توانند این اختلال را تشخیص دهند. ابزارهایی مانند پرسشنامه SSQ (Speech, Spatial, and Qualities of Hearing Scale) برای ارزیابی مشکلات شنوایی در شرایط مختلف استفاده می‌شوند. برای کم‌شنوایی، آزمایش‌هایی مانند اتوسکوپی، ادیومتری و بررسی پتانسیل‌های وابسته به رویداد مغزی (ERPs) انجام می‌شود. پزشک ممکن است عواملی مانند تاریخچه پزشکی، قرار گرفتن در معرض نویز یا عفونت‌های اخیر را بررسی کند.
درمان و مداخلات
درمان APD: درمان APD معمولاً شامل روش‌های توانبخشی مانند تمرینات شنیداری فعال و غیرفعال است. به عنوان مثال، روش توماتیس (Tomatis) که شامل صدا درمانی است، برای تقویت مهارت‌های پردازش شنوایی استفاده می‌شود. دوره‌های درمانی معمولاً ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشند و می‌توانند بهبود قابل‌توجهی در توجه، گفتار و درک زبان ایجاد کنند.
درمان کم‌شنوایی: درمان کم‌شنوایی به نوع و شدت آن بستگی دارد. سمعک‌ها و کاشت حلزون از رایج‌ترین ابزارهای کمکی هستند. مطالعه‌ای در مجله Nature در سال ۲۰۲۲ نشان داد که دانشمندان ژن کلیدی را کشف کرده‌اند که می‌تواند سلول‌های مویی گوش را بازسازی کند، امیدی برای درمان کم‌شنوایی در آینده. همچنین، درمان‌های دارویی مانند آنتی‌بیوتیک‌های موضعی برای عفونت‌های گوش میانی مؤثر هستند.
پیشگیری و توصیه‌ها
برای پیشگیری از کم‌شنوایی، اجتناب از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، استفاده از محافظ گوش و معاینات منظم شنوایی توصیه می‌شود. در مورد APD، تشخیص زودهنگام و مداخلات به‌موقع می‌توانند تأثیرات منفی بر یادگیری و ارتباطات اجتماعی را کاهش دهند. والدین و معلمان باید به علائم هشداردهنده مانند مشکلات توجه یا تأخیر گفتاری توجه کنند.
نتیجه‌گیری
APD و کم‌شنوایی هر دو چالش‌های قابل‌توجهی در زندگی افراد ایجاد می‌کنند، اما با تشخیص دقیق و مداخلات مناسب، می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید. تحقیقات اخیر، به‌ویژه در آمریکا، نشان‌دهنده پیشرفت‌هایی در درک علل و درمان این اختلالات است. از سمعک و کاشت حلزون گرفته تا روش‌های نوین بازسازی سلول‌های مویی گوش، علم در حال ارائه راه‌حل‌های امیدوارکننده‌ای است. با این حال، آگاهی عمومی و اقدامات پیشگیرانه همچنان کلید اصلی در مدیریت این شرایط هستند.
منابع:
American Speech-Language-Hearing Association (ASHA). (2015). “Understanding Auditory Processing Disorders in Children.”
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2022). “Hearing Loss in Adults.”
García-Añoveros, J., et al. (2022). “A Master Gene for Hair Cell Regeneration.” Nature.
SciTechDaily. (2025). “Hearing Loss in Midlife Increases Cognitive Decline.” Journal of Alzheimer’s Disease.
