فن کالا | بهترین قیمت باتری سمعک | خرید باتری سمعک با کیفیت
نویسنده: پریسا بهشتی 
بررسی جامع بیششنوایی: از تعریف تا مدیریت آن
مقدمه
بیششنوایی (Hyperacusis) یک اختلال شنوایی نادر است که باعث میشود فرد به صداهایی که برای دیگران طبیعی به نظر میرسند، حساسیت بیشازحد نشان دهد. این وضعیت میتواند زندگی روزمره فرد را به طور جدی مختل کرده و تأثیرات عمیقی بر سلامت روانی و جسمانی او بگذارد. در این مقاله، با بررسی جامع علل، علائم، تشخیص و مدیریت این اختلال، به درک عمیقتر از آن خواهیم پرداخت.
بیششنوایی چیست؟
بیششنوایی به معنای حساسیت غیرطبیعی به صداهای محیطی است. در حالی که بیشتر افراد میتوانند بدون مشکل با صدای ماشینها، مکالمات روزانه یا حتی صدای طبیعت کنار بیایند، افراد مبتلا به بیششنوایی ممکن است این صداها را بهصورت ناخوشایند یا حتی دردناک تجربه کنند. این اختلال اغلب با شرایط دیگری مانند وزوز گوش (Tinnitus) همراه است، اما این دو کاملاً مجزا هستند.
هایپرآکیوسیس کاهش تحمل در برابر صداهای عادی محیط است. فردی که از هایپرآکیوسیس رنج میبرد، صداها را بسیار بلندتر و دردناکتر از افراد بدون این مشکل میشنود. فردی با شنوایی عادی میتواند صداهایی تا حدود 120 دسیبل را بدون درد تحمل کند. اما برای بیماران هایپرآکیوسیس، شنیدن صداهایی مانند صدای لوازم خانگی، مکالمات عادی و صداهای روزمره میتواند عذابآور باشد.
افراد با هایپرآکیوسیس بخش بزرگی از توانایی شنوایی دینامیک خود را از دست میدهند، که به معنای ظرفیت گوش برای پردازش تغییرات سریع در بلندی صدا است. این مشکل میتواند برای برخی افراد تقریباً بدون توجه بماند، اما برای دیگران زندگی را تغییر دهد.
در بیشتر موارد، افرادی که از هایپرآکیوسیس رنج میبرند، از وزوز گوش نیز رنج میبرند. درمان صوتی میتواند برای افرادی که به این مشکلات دچار هستند، بسیار مفید باشد. از آنجا که هیچ درمان پزشکی یا جراحی برای درمان هایپرآکیوسیس وجود ندارد، گوش دادن به صداهای آرام و تسکیندهنده، مانند آنچه در برنامه Starkey Relax برای وزوز گوش موجود است، مؤثرترین روش برای کاهش علائم است. این کار به مغز کمک میکند تا با صداهای طبیعی محیط در وظایف روزمره سازگار شود. ممکن است درمانهای صوتی اضافی نیز توسط یک حرفهای شنیداری یا پزشکی برای کاهش بیشتر علائم پیشنهاد شود.
اگر شنوایی برای شما به طور فعال دردناک است یا مشکوکید که ممکن است از هایپرآکیوسیس رنج ببرید، به زودی یک نوبت با یک متخصص شنوایی یا پزشک گوش و حلق و بینی رزرو کنید!
علل بیششنوایی
علل بالقوه زیادی برای این اختلال وجود دارد که شامل عوامل زیر میشود:
آسیب ناشی از صداهای بلند: قرارگیری طولانیمدت در معرض صداهای بلند، مانند موسیقی بلند یا محیطهای صنعتی، میتواند به سلولهای مویی گوش داخلی آسیب برساند و حساسیت غیرعادی ایجاد کند.
اختلالات عصبی: شرایطی مانند میگرن، اوتیسم، یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) میتوانند پردازش صدا در مغز را تغییر داده و حساسیت شنوایی را افزایش دهند.
آسیب به سر یا گردن: تروماهای فیزیکی به سر یا گردن ممکن است باعث اختلال در سیستم عصبی مرکزی یا گوش داخلی شوند.
بیماریهای زمینهای: برخی بیماریها مانند بیماری منییر، فیبرومیالژیا یا عفونتهای گوش داخلی میتوانند منجر به بروز بیششنوایی شوند.
عوامل دارویی: استفاده از داروهای آسیبرسان به گوش (Ototoxic)، مانند برخی آنتیبیوتیکها یا شیمیدرمانی، ممکن است باعث ایجاد این اختلال شود.
علائم بالینی بیششنوایی
علائم بیششنوایی فراتر از حساسیت به صدا است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
احساس فشار یا درد در گوش
افزایش اضطراب یا استرس در محیطهای شلوغ
تحریکپذیری و خستگی روانی
سردردهای مکرر و اختلالات خواب
اجتناب از موقعیتهای اجتماعی یا محیطهای پر صدا
فرآیند تشخیص
تشخیص بیششنوایی به ارزیابی دقیق و چندجانبه نیاز دارد. مراحل اصلی تشخیص شامل موارد زیر است:
بررسی سابقه پزشکی: پزشک تاریخچهای از علائم، مواجهه با صداهای بلند، یا عوامل استرسزا جمعآوری میکند.
آزمایشهای شنواییسنجی (Audiometry): در این آزمایش، آستانه تحمل فرد نسبت به صداهای مختلف اندازهگیری میشود.
ارزیابیهای عصبی: در مواردی که احتمال مشکلات عصبی وجود دارد، انجام تستهای عصبی برای بررسی عملکرد مغز و سیستم عصبی ضروری است.
روشهای درمان و مدیریت
درمان بیششنوایی شامل ترکیبی از رویکردهای رفتاری، پزشکی و تکنولوژیکی است. در ادامه به تفصیل این روشها پرداخته شده است:
درمان تدریجی با صدا (Sound Therapy): این روش شامل استفاده از صداهای ملایم و کنترلشده برای کاهش تدریجی حساسیت شنوایی فرد است. این فرایند ممکن است چند ماه یا حتی سالها طول بکشد.
درمان شناختی-رفتاری (CBT): این رویکرد به افراد کمک میکند تا واکنش روانی خود به صداها را مدیریت کرده و اضطراب مرتبط با این اختلال را کاهش دهند.
محافظهای شنوایی: استفاده از گوشگیر یا گوشیهای نویزگیر در محیطهای پرصدا میتواند به کاهش ناراحتی کمک کند، اما نباید بهطور دائم استفاده شوند تا حساسیت شنوایی افزایش نیابد.
دارودرمانی: در موارد شدید، ممکن است از داروهای ضداضطراب، ضدافسردگی یا مسکنها برای کاهش علائم استفاده شود.
درمان بیماریهای زمینهای: در صورتی که بیششنوایی ناشی از بیماریهای دیگر باشد، درمان آن بیماری میتواند تأثیر مثبتی داشته باشد.
تأثیرات روانی و اجتماعی
بیششنوایی تأثیر عمیقی بر زندگی اجتماعی و روانی افراد دارد. از دست دادن فرصتهای شغلی، اجتناب از تعاملات اجتماعی و احساس انزوا از جمله پیامدهای روانی این اختلال هستند. بنابراین، حمایت عاطفی از سوی خانواده و دوستان، همراه با آموزش جامعه درباره این اختلال، میتواند تأثیرات منفی را کاهش دهد.
نتیجهگیری
بیششنوایی یک اختلال پیچیده با تأثیرات گسترده بر زندگی فرد است. با این حال، با تشخیص صحیح، برنامه درمانی مناسب و حمایت کافی، میتوان کیفیت زندگی افراد مبتلا را بهبود بخشید. تحقیقات بیشتر درباره مکانیسمهای زیستی این اختلال میتواند در آینده به توسعه درمانهای مؤثرتر کمک کند.
